Trong bài viết này, cùng Decor Hà Nội khám phá ý nghĩa và cách trưng bày mâm ngũ quả ngày Tết đầy đủ và trọn vẹn nhất, để bạn không chỉ có một mâm quả đẹp dâng lên bàn thờ gia tiên mà còn thể hiện những mong ước hết sức trọn vẹn. Mời bạn đọc cùng theo dõi bài viết dưới đây!

Mâm ngũ quả là gì?

Mâm ngũ quả là một mâm có năm loại trái cây khác nhau, được sắp xếp trên cùng một đĩa để dâng lên bàn thờ gia tiên của người Việt trong những ngày Tết nguyên đán. Thông thường, mọi người thường lựa chọn quả trong mâm ngũ quả theo tên và màu sắc. Ví dụ như ở Nam Bộ sẽ là những loại quả như “Cầu (mãng cầu), vừa (quả dừa), đủ (quả đu đủ), xài (trái xoài)” hoặc theo màu sắc của những loại quả, những quả đỏ như Thanh long hay táo đỏ rất được ưa chuộng để trở thành loại trái cây trong mâm ngũ quả ở miền Bắc.

Người phương Đông thường tin vào thuyết Ngũ hành: Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ. Đây cũng là 5 yếu tố tạo nên vạn vật theo thuyết duy vật cổ đại, nên 5 loại quả tượng trưng cho sự đầy đủ và thể hiện ước muốn đạt được ngũ phúc lâm môn: Phú – Quý – Thọ – Khang – Ninh. Không chỉ vậy, trong văn hóa phương Đông, không chỉ mâm ngũ quả mà nhiều quy luật tự nhiên khác cũng được gắn với chữ “ngũ” như: ngũ hành, ngũ cốc, ngũ quan, ngũ vị, ngũ tạng…

Chính vì vậy “ngũ – năm” là con số biểu tượng cho sự vận hành, giao hòa của trời đất, của sự trọn vẹn, đủ đầy.

Ý nghĩa mâm ngũ quả trong ngày Tết

Ngũ (五): là năm, là biểu tượng chung của sự sống. Ngũ quả thể hiện được sự đầy đủ các loại trái cây trong đất trời dùng để thờ cúng. Trong sách Chiêm thư, người ta thường nhìn và mâm ngũ quả để dự đoán mùa màng trong năm được hay mất, dần dần về sau, mâm ngũ quả trở thành tượng trưng cho sự cầu thị được mùa của người nông dân. Chọn 5 thứ quả theo quan niệm người xưa là ngũ hành ứng với mệnh của con người. Chọn số lẻ tượng trưng cho sự phát triển, sinh sôi.

Quả là biểu tượng cho sự sung túc với hình tượng mỗi quả là vũ trụ, bên trong quả có chứa hạt, tượng trưng cho sao, mang ý nghĩa sinh sôi trường tồn và tái sinh bất tận của sự sống.

Một số lưu ý cần tránh khi trưng bày mâm ngũ quả

Bày quả đã chín già

Hoa quả chín thường có màu sắc rất đẹp, căng mọng và bắt mắt, vì thế nhiều người thường chọn những trái quả đã chín già để về trưng bày/ Nhưng nếu quả đã chín già đồng nghĩa chúng sẽ nhanh bị hỏng khi được bày trong khoảng thời gian từ 5 ngày đến 1 tuần. Ngoài ra, sức nóng của nhang và hương cũng khiến cho trái cây chín dễ bị hỏng hơn.

Bày quả có gai, nặng mùi

Chúng ta cần tránh những quả có gai nhọn như mít, sầu riêng, dứa,.. trên mâm ngũ quả vì người xưa quan niệm ở những nơi thiêng liêng như bàn thơ, không nên đặt quả nặng mùi và sắc nhọn.

Bày hoa quả mà chưa lau khô

Hoa quả trước khi dâng lên bàn thờ chắc chắn chúng ta sẽ có thói quen lau rửa trái cây đó, nhưng nhiều người lại quên mất bước lau khô hoặc để quả ráo trước khi bày lên đĩa. Quả bị đọng nước, còn ướt rất dễ hỏng và thối.

Cách sắp xếp mâm ngũ quả chuẩn theo từng vùng miền

Mâm ngũ quả miền Bắc

Mâm ngũ quả của người miền Bắc thường gồm những loại quả phổ biến sau:

Chuối xanh: màu xanh của trái chuối tượng trưng cho hành Mộc, mang ý nghĩa như bàn tay ngửa để che chở đem lại sự bình an, sung túc, đùm bọc và gắn kết.

Lê: có vị ngọt thanh, ngụ ý việc gì cũng trơn tru, suôn sẻ.

Lựu: lựu có nhiều hạt, tượng trưng cho con cháu đầy đàn.

Phật thủ: có hình dạng đặc biệt như những bàn tay của Phật, che chở bảo vệ cho gia đình.

Táo: táo tây, táo ta, táo tàu: tượng trưng cho sự phú quý, giàu sang.

Bưởi: bưởi căng tròn, mát lạnh, hứa hẹn sự ngọt ngào, may mắn trong cuộc sống.

Cam, quất: Theo âm Hán của từ “quất” gần giống âm của từ “cát”. Bày quất trên mâm ngũ quả ý nghĩa mang lại sung túc, ăn nên làm ra, dồi dào sức sống.

Lê – ki – ma (trứng gà): ý là lộc trời cho.

Mâm ngũ quả miền Trung

Mâm ngũ quả người miền Trung gồm các loại quả sau:

Nải chuối: mang ý che chở, bảo bọc

Quả trứng gà có hình trái đào tiên lộc trời

Dừa: có nghĩa là không thiếu

Sung: gắn với biểu tượng sung mãn về sức khỏe hay tiền bạc

Đu đủ: mang đến sự đầy đủ thịnh vượng

Lựu, nhiều hạt, tượng trưng cho con đàn cháu đống

Phật thủ: giống như bàn tay của Phật, che chở cho con người

Táo: mang ý nghĩa là phú quý

Hồng, quýt: tượng trưng cho sự thành đạt

Thanh long: ý rồng mây gặp hội

Bưởi, dưa hấu: căng tròn, mát lành, hứa hẹn sự ngọt ngào, may mắn

Xoài: cầu mong cho tiêu xài không thiếu thốn.

Mâm ngũ quả miền Nam

Mâm ngũ quả người miền Nam gồm các loại quả sau:

Dưa hấu: căng tròn, mát lạnh, hứa hẹn sự ngọt ngào, may mắn trong cuộc sống.

Sung: thể hiện mong muốn có sự sung túc, tròn đầy, sung mãn về sức khỏe hay tiền bạc.

Đu đủ: biểu tượng của đầy đủ, thịnh vượng.

Xoài: cầu mong cho việc tiêu xài không thiếu thốn.

Gợi ý quà tặng ý nghĩa mùa Tết

Trong ngày Tết đến xuân về, mọi người thường trao nhau câu chúc, cùng với những quà tặng ý nghĩa để chúc nhau năm mới bình an, phúc lộc. Dưới đây là một số gợi ý về tặng phẩm ngày Tết ý nghĩa:

Món quà sức khỏe

Nếu bạn muốn dành tặng những người thân yêu của mình món quà sức khỏe, để thay câu chúc có một năm dồi dào sức khỏe, bách niên giai lão, bạn có thể lựa chọn món quà như sữa dinh dưỡng, nước yến hay saferon,..

Món quà may mắn

Nếu bạn muốn trao gửi một món quà mang ý nghĩa của sự may mắn, tài lộc, bạn có thể tặng những vật phẩm phong thủy như: tỳ hưu, tượng linh vật tam hợp với năm Thìn (Thìn, Tý, Thân), hoặc những bao lì xì mừng tuổi màu đỏ cũng là một gợi ý của món quà may mắn.

Món quà tri thức

Bạn đã bao giờ nghĩ rằng mình sẽ lì xì các em nhỏ bằng những cuốn sách để các em có một năm mới nhiều tri thức, học tốt và thi tốt. Đây là một món quà rất ý nghĩa và thể hiện đúng tinh thần của món quà đầu năm mới mà bạn có thể thử nhé!

Món quà bình an

Để trao gửi lời chúc bình an trong tâm thức, bạn có thể lựa chọn tặng người thân của mình những bức thư pháp viết chữ hoặc tranh và tượng Phật để mọi người có một năm hướng đến chữ thiện, giữ tâm an. Mọi điều trong cuộc sống có thể lên xuống vô định nhưng nếu như tâm người có được sự bình an, chúng ta sẽ nhẹ nhàng đi qua những khó khăn, biến động một cách bình tâm. Và đó chính là điều quan trọng nhất để quyết định hạnh phúc của bản thân mình. Vì vậy món quà bình an là một trong những món quà hết sức ý nghĩa mà bạn có thể dành tặng cho những người thân và quan trọng với mình bạn nhé!

Đến đây, Decor Hà Nội xin kết thúc bài viết của mình. Chúc bạn đọc một năm mới bình an, sức khỏe, hạnh phúc và nhiều may mắn!