Sự tích Đền Cấm Lào Cai – ngôi đền Cô Bé Cấm Sơn linh thiêng

Đền Cấm Lào Cai là ngôi đền gắn liền với cuộc chiến tranh chống quân xâm lược Nguyên Mông và là nơi gắn liền với sự hiển linh của Mẫu Thượng Ngàn. Vậy đền Cấm Lào Cai tọa lạc ở đâu, lịch sử hình thành ra sao, kiến trúc đền như thế nào? Ngay sau đây hãy cùng Decor Hà Nội tìm hiểu kỹ lưỡng qua bài viết này nhé!

Vị trí địa lý và lịch sử hình thành đền Cấm Lào Cai

Đền Cấm nằm ở phía Bắc thành phố Lào Cai, thuộc địa phận Phố Mới, cách ga Lào Cai khoảng 500m. Cụ thể, đền được tọa lạc dưới chân quả đồi thấp có vị trí nằm ở trung tâm khu rừng Cấm.

Theo nguồn tin từ sổ sách ghi chép, đền Cấm đã được xây dựng cách đây gần 200 năm. Trước kia, đền Cấm chỉ là một ngôi miếu nhỏ xây dựng lên với mục đích để thờ phụng 5 binh sĩ thời nhà Trần đã hy sinh trong trận chiến chống quân xâm lược Nguyên Mông. Sau đó một thời gian là vào khoảng thế kỉ XVI, ngôi miếu nhỏ này được nhân dân và địa phương quyên góp và xây dựng thành ngôi đền. Ngôi đền được khang trang và to đẹp như bây giờ thì đã phải trải qua nhiều lần trùng tu, cải tạo. Khuôn viên được xây dựng mở rộng ra rất đẹp để đáp ứng đủ nhu cầu của người dân về tín ngưỡng dân gian. Cụ thể, trong giai đoạn 2015 – 2019 thành phố đã dành gần 16 tỷ đồng để sửa chữa, nâng cấp, trùng tu, tôn tạo các điểm di tích đặc biệt là đền Cấm. Vào năm 2001, đền Cấm đã được công nhận là Di tích lịch sử Văn hóa cấp Quốc gia.

Cùng Decor Hà Nội tìm hiểu về sự tích Chùa Phù Liễn – Ngôi chùa tâm linh Thái Nguyên

Sự tích cô bé Cấm Sơn

Đền Cấm được xây dựng lên với mục đích để thờ phụng, tưởng nhớ những chiến công oanh liệt của các quan binh thời Trần và còn thờ một nhân vật hết sức quan trọng đó là bà chúa Cấm – người được coi là vị thần chữa bệnh cho dân. Cụ thể, trước kia đền Cấm là địa điểm nhận lệnh tác chiến và cũng chính là đại bản doanh của quân đội nhà Trần trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược. Do rừng thiêng nước độc cùng với chiến tranh khốc liệt, quân lính của ta bị ốm đau nhiều, sức lực yêu không có khả năng chiến đấu. Vào thời điểm này, một sự việc ly kỳ xảy ra. Khi màn đêm buông xuống, sẽ có một người thiếu nữ diện y phục màu xanh đến bộc thuốc chữa bệnh cho mọi người. Cô chữa bệnh rất giỏi, bất kỳ ai khi dùng thuốc của cô đều trở nên khỏe mạnh rõ rệt, sức lực được cải thiện nhanh chóng. Thế nhưng, vào ban ngày khi trời sáng thì không ai thấy bất kỳ dấu vết nào, không ai nhìn thấy cô. Thấy vậy, tất cả mọi người đều tin rằng, cô gái đó là hiển linh của Mẫu Thượng Ngàn đến để giúp quân sĩ cố gắng chiến đấu hết mình để bảo vệ bờ cõi Tổ quốc. Một thời gian sau khu rừng này được đặt tên là rừng Cấm.

Kiến trúc đền Cấm Lào Cai

Đền Cấm Lào Cai được xây dựng theo kiến trúc truyền thống tại thời nhà Trần là hình chữ Đinh với hai gian đại bái và hậu cung. Đền có ba dãy nhà chính bao gồm nhà Đại Diện, nhà Tả Vu và nhà Hữu Vu. Ngoài hai dãy nhà Tả Vu, Hữu Vu còn có lầu cô bé bản đền và cậu bé bản đền ( cô Cấm, cậu Cấm – người cai quản khu rừng và đền). Mái đền có 2 tầng được uốn cong hình con thuyền tại nên sự thanh thoát. Trong khuôn viên đền có những cây cổ thụ đứng sừng sừng có niêm đại lên đến hơn trăm năm như cây si, cây mít, cây ngọc lan. Kề bên khuôn viên là  hồ nước xanh phẳng lặng, êm đềm. Tất cả những điều này đã góp phần tạo nên vẻ đẹp, không gian linh thiêng của ngôi đền. Bước vào trong đền là gian thờ rất nhiều những nhân vật tâm linh như: Ngũ vị Tôn Ông Trần triều, ông Hoàng Bảy, ông Hoàng Bơ, ông Hoàng Mười, bà Chúa Thác Mười, bà Chúa Sơn Trang, bà Chúa Cấm, Chầu Lục, Chầu Bát Ngàn, Chầu bé Bắc Lệ, các vị Thánh mẫu, Phật Quan Âm Bồ Tát nghìn mắt nghìn tay. Mặc dù, đền đã trải qua nhiều lần trùng tu lớn, nhỏ khác nhau nhưng vẫn giữ được nét truyền thống, những nét kiến trúc xưa.

Lễ hội đền Cấm

Đền Cấm lấy ngãy giỗ của 5 quan binh nhà Trần đã anh dũng hy sinh trong cuộc chiến tranh để làm ngày lễ hội chính của đền, đó là ngày Thìn đầu tiên của tháng 7 âm lịch hàng năm. Vào ngày lễ này, rất đông các du khách thập phương đổ về và các con nhang đệ tử lại hành hương đến đền để tham quan và dâng hương để bày tỏ lòng biết ơn, cũng như mong muốn các Ngài phù hộ độ trì cho bản thân và gia đình luôn khỏe mạnh, an lành công việc và sự nghiệp luôn thuận lợi, làm ăn phát đạt. Truyền thống của lễ hội này đó là người dân sẽ góp gạo góp thịt để làm lễ “ xóa tội vong nhân” cho 5 vị binh sĩ. Còn phần hội thì sẽ được tổ chức với các trò chơi mang đậm tính truyền thống nhưng rất thu hút đông đảo người chơi như ném còn, đánh én,… Đặc biệt, nếu đi lễ tại nơi đây thì cần phải sắp một mâm lễ bằng tất cả cái tâm của mình để thể hiện sự thành kính nhất với các bề trên. Thông thường đó là hoa quả, trầu cau, hương nhang hoặc có thể trang trí thêm bằng những chiếc oản tài lộc có màu đỏ để đem lại nhiều tài lộc.

Phương thức di chuyển tới đền Cấm

Tùy vào loại phương tiện bạn di chuyển sẽ có những cung đường khác nhau để thuận tiện cho bạn nhất. Khi di chuyển bằng phương tiện ô tô cá nhân thì nên đi theo cung đường sau: cầu Nhật Tân – Võ Nguyên Giáp sau đó di chuyển theo hướng cao tốc Nội Bài – Lào Cai. Sau đó đến trung tâm TP. Lào Cai – cầu Phố Mới – đường Nguyễn Huệ – rẽ phải vào Cao thằng – rẽ trái tới Nguyễn Phương Tri – Triệu Quang Phục – Hoàng Diệu là đã đến nơi.

Cùng Decor Hà Nội tìm hiểu về sự tích Chầu Bé Bắc Lệ là ai? Khám phá sự tích đền Chầu Bé Bắc Lệ

Bản văn chầu Cô bé Cấm Sơn

Thỉnh mời Cô Bé Cấm Sơn
Lai lâm chứng giảm tâm hương lòng thành

Cảnh địa linh sơn lâm Bắc trấn
Tối linh từ đền Cấm Lào Cai
Sánh tày tiên cảnh Bồng Lai
Tả Long hữu Hổ tụ lai minh đường

Nơi hảo khí âm dương hòa hiệp
Thế địa đồ trùng điệp non xanh
Một tòa đền Cấm anh linh
Sơn Lâm quý địa hách danh Cô Bé Ngàn

Kim đệ tử văn đàn tấu luyện
Thỉnh mời Cô ứng hiện giáng lâm
Khói bay tỏa ngát hương trầm
Các đằng gặp hội long vân phỉ nguyền

Kiềng xuyến bạc quạt tiên hài sảo
Vòng khăn sừng màu áo chàm xanh
Khuyên tai hoa bạc long lanh
Vòng vàng xà tích đai xanh dịu dàng

Điệu tính tẩu vang vang dậy núi
Pí noọng cùng trảy hội non xuân
Sa Pa, Bát Xát cũng gần
Văn Bàn có rượu Nậm Cần thơm cay

Rượu San Lùng men say Bát Xát
Chóe rượu ngô ngào ngạt Bắc Hà
Cơm lam măng sặt hay là
Rầy xôi ngũ sắc lại trà tuyết san

Giận hài sảo băng ngàn vượt suối
Rau sắng cùng rau rớn song mây
Hoa ban lá đắng trên tay
Thong dong nhẹ gót đường mây trở về

Về đền Cấm đan trì tâu dộng
Tấu đan đài Sơn động Mẫu Vương
Châu cung đệ nhất ngọc đường
Thệ nguyền cứu độ muôn phương dân lành

Khách hữu tình đương cơ bệnh khổ
Lòng chỉ thành Mẫu độ Cô thương
Kể khi binh biển bất thường
Đoàn quân gặp buổi tang thương cơ hàn

Bỗng có người áo chàm khăn thắm
Nước suối thần thảo dược độ nguy
Uống xong bệnh khỏi tức thì
Thoắt đà chẳng thấy tiên phi nơi nào

Giấc chiêm bao trăm người như một
Ứng mộng thần đều được bảo cho
Ấy nhờ phép lực Tiên Cô
Phải mau tạ lễ thỉnh Cô Bé Ngàn

Sắm hài sảo tiền vàng võng thẳm
Tâm chí thành kêu khẩn đều linh
Dù ai một dạ chi thành
Lập đàn loan giá phụng hành hầu cô

Dương đuốc tuệ soi cho trần thế
Vượt sông mê thoát bể khổ sầu
Thành tâm kính nguyện khẩu đầu
Xin cô giáng phúc muôn thâu thọ trường.

Có thể bạn chưa biết: Chùa Hưng Ký – Ngôi chùa gốm sứ độc đáo nhất Việt Nam